Blog action day – games voor een betere wereld

Het is Blog Action Day 2008 en dit jaar heb ik besloten om mee te doen. Het thema waarover tienduizenden bloggers schrijven is Armoede. Ik weet daar niet zo veel van, behalve dan dat het een ernstig probleem is. Ik weet wel veel van een ander probleem wat met armoede verbonden is: energie!

Energie en rijkdom gaan hand in hand. Hoe meer energie hoe rijker en vice versa. Maar er geldt nog iets, verreweg de meeste energie die we gebruiken komt uit fossiele brandstoffen en klimaatverandering die daardoor ontstaat veroorzaakt enorme armoede. Neem nou gisteren de biefstuk crisis in Argentinië door de ernstigste droogte in 100 jaar. De zorg is dat in vele landen de voedselopbrengsten van landbouw met wel 50% teruglopen door de klimaatverandering en dat is al in 2020! We kunnen veel doen en met de komende politieke ommezwaai in het meest vervuilende land ter wereld verwacht ik een nieuwe impuls tegen klimaatverandering. De weg naar een CO2 neutrale wereld is wel nog lang en daar kunnen serious games een rol in spelen.

Milieugames

Ik ben daarom ook heel trots op een project dat 60 studenten aan de HKU doen. Zij zijn bezig 9 games tegen klimaatverandering te ontwikkelen. De serious games dienen als middel om die mensen te bereiken waarbij de klimaatboodschap normaal gesproken niet aankomt. Er zitten trainingsgames bij voor bedrijven, games over onze levensstijl, games speciaal voor de laatste cynici, games die verschillende scenario’s van de toekomst schetsen en games die waarschuwen tegen populisme en games voor speciale doelgroepen (maar dat hou ik nog even geheim!). Je kan dit klimaat game project volgen via deze link  De studenten hebben zich in het begin van het project helemaal ingewerkt in de complexe materie van energiegebruik en klimaatverandering. Uiteraard begon het met de documentaire van Al Gore (nog niet gezien? toch doen hoor!), en omdat die documentaire inmiddels al drie jaar oud is ook de update ervan hebben we bekeken:

   

 

Minstens net zo interessant was de lezing van Rembrandt Koppelaar, van Peakoil Nederland

(als het venster niet goed werkt kan je de video over energievoorraden ook hier volgen)

Het laatste stuk van de video is niet gelukt omdat – hoe toepasselijk – de batterij van de camera leeg was. In de lezing van Rembrandt ging hij in op de voorraden energie. Als je je druk maakt over de kredietcrisis, je pensioen, je hypotheek,  je beleggingen, je baan of je toekomst in het algemeen, dan moet je dit eens nader bekijken want de huidige financiële crisis is maar een pietepeuterig klein probleempje vergeleken met de energiecrisis die ons te wachten staat (wij zelf dus en niet de volgende generatie(s), die ook). Een paar punten uit de lezing: Er is nog wel olie voor honderden jaren, maar er is steeds minder olie beschikbaar. Na 2012 wordt er al schaarste verwacht, puur vanwege het feit dat er steeds meer energie gebruikt wordt en steeds minder olie opgepompt kan worden.  Ander punt wat me opviel: Denemarken wekt 40% van de elektriciteit op met windmolens, binnenkort 50%. Hierdoor zijn de energiekosten in Denemarken met gemiddeld 50 euro per gezin per jaar gedaald ! Waarom doen we dat in Nederland niet, denk ik dan gelijk. Kernenergie tenslotte is, als je dat al wil, niet een oplossing voor de korte termijn. Er is maar een bedrijf ter wereld dat reactorvaten maakt uit een stuk. We willen in het westen geen reactorvaten meer die in elkaar zijn gelast (in China doen ze dat wel, maar daar mengen ze de melk ook met andere zaken). Dit Japanse bedrijf van reactorvaten neemt geen nieuwe opdrachten aan tot 2017. Dan kan je weer bestellen en dan duurt het nog een paar jaar. Dus, voor die tijd heeft het geen zin om te praten over nieuwe kernreactoren.

Rembrand sprak ook over elektrische auto’s (“die komen er zeker en zijn een stuk zuiniger dan benzine-auto’s”), over perslucht-auto’s (“interessant concept, laten we hopen dat het lukt”) en over waterstof (“totaal niet rendabel, behalve misschien voor lange afstand scheepvaart”).  De peakoil voor gamedesign studenten powerpoints van de presentatie zijn hier te downloaden en kijk ook eens op www.peakoil.nl of lees het boek van Rembrandt Koppelaar en Willem Middelkoop:
 
 De permanente oliecrisis
De permanente oliecrisis
W. Middelkoop & Koppelaar, R.

Rembrandt drukte de studenten op het hart dat alle energieverandering mogelijk is, maar dat het waarschijnlijk vooral een psychologisch probleem is. We hechten nu eenmaal aan gewoontes, zelfs als die gewoontes slecht voor ons zijn. Daarmee kom ik op het laatste punt van mijn blog voor action day: wat kan jij als lezer doen? Ik ga niet de gebruikelijke tips geven, dat je spaarlampen moet gebruiken enzo, als je dat nu nog niet doet, dan loop je wel een beetje achter hoor 😉 Maar voor wie inderdaad nog een beetje achterloopt, kijk bijvoorbeeld op milieucentraal voor vele energiebesparende tips.

Goed, mijn tips:

1. Let bij alles wat je koopt op het energiegebruik. Neem nou als voorbeeld een router. De Fritzbox router als voorbeeld, heeft een knopje achterop waarmee je de wireless uit kan zetten, als je niet internet. Je wireless de hele tijd aanlaten kost een hoop stroom. 

2. Ga naar een andere bank. In deze tijd van de kredietcrisis sowieso misschien een goed idee. Er zijn banken die niet op vervuiling letten bij het geld dat ze beheren. Dus als jij ergens wat spaargeld hebt staan, dan belegt die bank dat in een bedrijf, zonder na te denken of dat bedrijf misschien wel heel veel CO2 uitstoot. Er zijn ook banken die dat wel doen: www.asnbank.nl en www.triodos.nl . Ik ga het zelf ook doen. Het is even een overstap, maar binnenkort zit ik niet meer bij de postbank maar bij een van bovenstaande banken met mijn rekeningen.

3. Koop geen spaarlampen koop ledlampen.  Ledlampen zijn nog zuiniger en gaan veel langer mee dan spaarlampen. Een ledlamp gebruikt maar tussen de anderhalf en drie en een halve watt, spaarlampen tussen de 5 en 15 en gloeilampen tussen de 25 en 100 watt. Led lampen kan je onder andere krijgen bij Conrad. Ze kosten tussen de 10 en 30 euro maar zijn toch -als je alles doorrekent- voordeliger dan spaarlampen. Let wel goed op sommige led lampen geven weinig licht en zijn alleen bedoeld als decoratie. Andere ledlampen geven een nogal blauw licht. Kies als je dat niet wilt voor ‘warm white’ led lampen. Het goede van led lampen is dat je ze voor allerlei armaturen hebt. Bijvoorbeeld deze:

en nog een hele hoop andere kleine fittingen. Elke gloeilamp die je laat zitten kost je 15 euro per jaar aan onnodige stroomkosten!

4. Maak je internetgebruik groen! Stap over op groene internet leveranciers. Ik zit bij XS4all voor mijn internetverbindingen en bij Strato voor de hosting van mijn sites (o.a. deze blog). Beide bedrijven werken klimaatneutraal. Dus bij mijn websites komt geen CO2 vrij!

5. Ga thuis aan de slag maar vooral ook op je werk. Vorm een groepje een pak de energieverslinders op je werk aan. Bij HP worden wereldwijd workshops gehouden om bij HP het energiegebruik terug te dringen. Kijk naar apparaten die onnodig aanstaan, kijk naar de spullen die je inkoopt (waarom niet met milieukeur), kijk naar je vervoersbeleid van personeel (thuiswerken is goed) en praat met je leveranciers over energie en milieu. Samen hebben jullie waarschijnlijk prachtige ideeën.

6. Hou je jaarlijkse CO2 uitstoot bij en stel jezelf een doel (‘elk jaar 10% minder’). Op het web zijn diverse CO2 calculatoren te vinden waarmee je jaarlijkse uitstoot kunt bijhouden. Doe het thuis en op je bedrijf.

7. Ga je eigen energie opwekken. Plaats zonnecellen, een zonneboiler of een eigen windmolen. Als je echt geen windmolen op je eigen flatje kunt zetten, bouw dan een windmolen samen met anderen. Is ook voordelig trouwens!
Fijne dag!

[EDIT]

8. Teken de actie klimaatwet.nu. Bij meer dan honderdtwintigduizend handtekeningen gaat dit burgerinitiatief besproken worden in de tweede kamer. Meer dan 89% van de Nederlanders vindt dat er door de regering veel meer tegen klimaatverandering gedaan moet worden. Laat je stem horen in de kamer! Teken hieronder:

Download flash player om de blogbattle banner te zien.

 

PS. In december zijn de klimaatgames klaar. Via deze blog hou ik jullie op de hoogte. Als je meer wilt weten over het klimaatgame project, neem contact op.

Verbeter de wereld met games

Serious games dienen een hoger doel. Sommige serious games zijn bedoeld om de speler kennis bij te brengen of nuttige vaardigheden aan te leren. Andere serious games zijn om jeugd te interesseren voor ‘saaie’ materie als een museum of teksten van shakespeare. De derde categorie serious games zijn games om de wereld te verbeteren.

red de wereld door een game

De wereld verbeteren door games?

Laten we elkaar geen mietje noemen, er is wel het een en ander te verbeteren aan deze wereld: klimaatverandering, ongelijke verdeling van rijkdom, dierenleed, het in rasse schreden opraken van onze energievoorraaden, oorlogen, honger, ziektes, het nog immer actuele emancipatie van vrouwen vraagstuk, enzovoort. Als je naar de website Social Impact Games gaat zie je een hoop games die over deze en andere belangrijke maatschappelijke thema’s gaan.
Wat kan je tegen zulke grote problemen doen met games, zal ongetwijfeld door je hoofd schieten. Een terechte vraag! Laten we dit eens nader onderzoeken.

Hoe bereiken we de jeugd?

Een paar jaar geleden was ik projectleider bij een streaming video project voor de Europese Commissie. Samen met het team namen we diverse congressen en lezingen op gebied van duurzame energie op. Binnen dat project werd er al snel geconstateerd dat de uitzendingen de jeugd niet bereikten. De jeugd speelt games dus waarom geen games ontwikkelen met als thema energiebesparing en duurzame energie? Op zich geen gekke gedachte, maar….bereiken we iets met dit soort games? Zouden kinderen die deze games spelen, zuiniger omgaan met energie? Zouden ze na het spelen van zo’n game het licht uitdoen als ze ergens een kamer verlaten? Zouden ze bij hun ouders gaan zeuren over meer spaarlampen in huis of groene stroom?

vegetariers game

Steer Madness is een andere wereldverbeter game die de bioindustrie en het eten van vlees aan de kaak stelt. Het is een mooi ontworpen game die enkele prijzen in de wacht heeft gesleept. Hoe mooi de game er ook uitziet, zou er iemand vegetariër geworden zijn van het spelen van die game? Ik vrees van niet en als ik de andere games op www.socialimpactgames.com bekijk, vraag ik me steeds af wat de impact van die games daadwerkelijk is. Ook mijn eigen aidsgame (simulatie) zal niet veel jongeren bewegen veilig te vrijen. Misschien wil ik als rasechte idealist te veel en gaat het er alleen maar om aandacht te vragen voor een bepaald maatschappelijk onrecht.
Zowiezo is de ‘wereld verbeteren’ wat extreem gesteld, maar ook aan bescheidener maatschappelijke thema’s als gezond eten, energiebesparen, carpoolen, genoeg bewegen, veilig vrijen worden aanzienlijke campagnes besteed om mensen te bereiken. Gezien de enorme populariteit van games in combinatie met de rijke interactieve ervaring die opgeroepen kan worden, moet er toch wat bereikt kunnen worden met serious games.

Gedragsverandering door games

Het doel van maatschappelijke campagnes zoals boven genoemd, is gedragsverandering. In gametermen zou dat betekenen dat als iemand een game gespeeld heeft op gebied van voeding, hij of zij daarna daadwerkelijk 2 stuks fruit per dag gaat eten en 2 ons groente. Geen woorden maar daden. Maar hoe bereik je dat?

Het was tijdens een van de uitzendingen van eerder genoemd streaming video project dat een mogelijke oplossing me in de schoot werd geworpen. Ik was in Brussel tijdens een conferentie over energiebesparing en een van de sprekers was Robert-Vincent Joule, professor in de psychologie aan de universiteit de provence.

Professor Joule

Terwijl ik bezig was de videoverbinding te optimaliseren en camerabeelden aan het mixen was, legde hij me in zijn toespraak uit hoe je mensen beweegt hun gedrag daadwerkelijk aan te passen. Zijn verhaal is online te bekijken en absoluut aan te raden voor een ieder die zich met gamedesign en/of maatschappelijke campagnes bezig houdt.

Kort samengevat komt zijn verhaal hier op neer:

Vroeger dachten we dat als mensen zich maar bewust zijn van de nadelige gevolgen van hun gedrag, dat ze dat gedrag dan vanzelf zouden aanpassen. Dit blijkt echter helemaal niet te kloppen. Een voorbeeld hiervan is een grootschalig onderzoek onder een groep studenten. Een groep werd heel goed worden voorgelicht over de negatieve gevolgen van roken versus een andere groep studenten die deze voorlichting niet kreeg. Beide groepen bleken evenveel te roken! Denk ook aan artsen in opleiding die toch echt wel de gevolgen van roken moeten kennen, maar er geen sigaret om laten. Wie kent er nog de “let op vet” campagne en is er daadwerkelijk minder vet door gaan eten?

Een tweede optie om het gedrag van mensen te veranderen is door straffen en belonen. Dit werkt wel, maar alleen zolang de straf en beloning in stand blijft. Mensen die kadootjes kregen wanneer ze geen auto rijden maar daarvoor in plaats de trein namen of thuis bleven werken, deden dit wel, maar alleen zolang het systeem van kadootjes in stand bleef.

Er is een derde strategie om gedragsverandering teweeg te brengen, die het meest effectief blijkt: het versterken van het commitment. Mensen moeten niet individueel aangesproken worden maar als een groep. Als je wilt dat mensen hun gordel omdoen in de auto, moet je ze benaderen via het gezin, dus via hun kinderen. Robert-Vincent Joule heeft energiebesparingsprojecten gedaan waarbij veel blijvend succes werd bereikt doordat scholen en gezinnen als groep benaderd werden en als groep in actie kwamen, tot en met energiebesparingscontracten tussen ouders en kinderen en energie-diplomauitreikingen door de burgemeester.

Gamedesign voor gedragsverandering

Wat kunnen we nu met bovenstaand inzicht als we een game moeten ontwerpen waarbij we hopen dat mensen hun gedrag veranderen (veilig vrijen, niet gaan roken, niet te veel drinken, een bob aanstellen als we uitgaan en dergelijke). Kennelijk is het sociale aspect de allerbelangrijkste succesfactor. De game moet het gevoel van een groep (een klas, een straat, een dorp of stadswijk of een gezin) versterken.

Op dit punt voel ik me een beetje ambivalent over de inzet van games. De meeste games die ik ken zijn namelijk erg individueel en het gebruik ervan leidt in mijn ogen meer tot individualisme, vervreemding of zelfs escapisme dan tot het gevoel tot een groep te horen. Hoeveel gezinstijd samen gaat er verloren omdat zoon- of dochterlief (of papa ; – ) ) het liefst achter het internet kruipt als hij of zij thuis komt? Aan de andere kant ontstaan er ook allerlei nieuwe sociale verbanden door MSN, Hyves en games als Habbo Hotel, World of Warcraft en andere online spelletjes. In dit kader is het opmerkelijk te noemen dat toen een speelster van World of Warcraft zich letterlijk doodspeelde, er duizenden gamekarakters op kwamen dagen bij de begrafenis van haar virtuele karakter, dat met haar menselijke speelster ook stierf.

begrafenis bij WoW

Het vraagt om meer onderzoek, maar kennelijk vertonen gamers empatisch gedrag binnen het spelen van hun spel en is het dus ook mogelijk om groepsvorming te laten ontstaan door het ontwerp van een game. De tweede stap zou dan zijn die groep te bewegen om iets te veranderen in hun gedrag. Dit misschien zelfs te mengen in de gameplay. Waarom spelers van World of Warcraft geen punten of items geven als ze groene stroom gebruiken? Of een bewegingsspel met mobieltjes die door middel van plaatsbepaling en snelheid van verplaatsing punten geven voor het aantal stappen of fietsbewegingen dat je per dag maakt? Waarom geen game over gezonde voeding waarbij in de klas
en bij gezinnen thuis punten gescoord kunnen worden voor goede maaltijden? Omdat de groepsvorming en interactie tussen echte mensen centraal staat, is het uitvoeren van zo’n gameconcept bewerkelijker dan een flashspelletje ontwikkelen en ergens op een site zetten. De computer zal ook meer de rol krijgen van communicatieinstrument dan als centraal spelbord. Maar als we daadwerkelijk iets willen bereiken heeft de eerste aanpak kans van slagen en de tweede nauwelijks. Eigenlijk is dit iets wat leraren allang weten: je moet eerst een relatie opbouwen met je klas voordat leerlingen kan bewegen iets te leren. Alleen maar roepen hoe het hoort zonder een relatie met de desbetreffende jongeren aan te gaan heeft geen zin. In serious game ontwerp kunnen we dat inzicht proberen te gebruiken.