Verander de maatschappij met games en of sociale media

Mijn trouwe lezers weten dat het een van mijn interesses is: hoe kan je interactieve media (incl. games) inzetten om verandering in te zetten. Is dit medium een krachtige manier om hogere doelen te bereiken? Kan je mensen bewegen om gezonder te eten, socialer te zijn, minder energie te verspillen, jouw politieke programma te steunen, minder vlees te eten, enzovoort? Ik zie wel wat mogelijkheden, zie mijn gedachten hierover in deze eerder post.

Voor wie dit thema ook interessant vindt, de KNAW organiseert een (gratis) syposium over dit onderwerp:

Symposium ‘Game design voor maatschappelijke verandering’
21 oktober 2010
14.00 uur – 17.00 uur
Locatie: KNAW, Kloveniersburgwal 29, Amsterdam
inschrijven en info: http://www.knaw.nl/gaming

De kracht van de kudde

Een interessante ontwikkeling is het inzetten van sociale media voor het bereiken van verandering. Hoe vaak verzuchten mensen niet: “ik zou wel iets willen doen (voor dierenwelzijn, voor het milieu, biodiversiteit, of iets dergelijks) maar ik ben dan de enige. En als ik wat doe in mijn eentje dat heeft geen enkele zin, dus doe ik maar niets”. Het is zo dat als we bijvoorbeeld iets willen doen voor het milieu, dat het veel meer impact heeft als een grote groep een kleine stap maakt, dan dat een paar pioniers hele grote stappen maken. Liever 10.000 mensen die een spaarlamp indraaien, dan 10 mensen die zonnecellen plaatsen op hun dak. En daar blijken de sociale media
krachtig. Greenpeace kreeg Nestle door middel van tienduizenden emails zover om geen zaken meer te doen met een grote oerwoud vernietiger.
Dat is mooi, maar wat ik nog charmanter vind is het Treemagotchi initiatief.

Treemagotchi komt elke twee weken met een actie initiatief, waarbij de deelnemers (meer dan tienduizend al!) zelf een (kleine of grotere) actie doen om iets (kleins of groots) te veranderen waardoor het milieu gespaard wordt. Variërend van installeren van een inktbesparend font tot en met het overstappen naar een milieubewuste energieproducent of bank. Treemagotchi is eigenlijk een digitale boom planten (hierboven zie je mijn boom, die nog wat kaal is, geef ik direct toe) en elke keer als je een actie gedaan heb, wordt je boom wat voller. De onderliggende principes komen goed overeen met de meest recente kennis van motivatietechnieken, zoals het effect van een grote groep (kuddegedrag), het effect van een community en commitment en het delen van (nieuwe) waarden. Dat het helemaal niet hip is om auto te rijden bijvoorbeeld. In dat kader vind ik de vormgeving van Treemagotchi wat minder, het schurkt erg tegen de geitenwollensokken designs aan van organisaties als Milieudefensie en andere rudimenten uit de eerste groene golf. Het is juist de bedoeling dat de nieuwe generatie die het liefst rondloopt in een iApple design zich aangesproken voelt. Maar dit terzijde.

En nu?

Ik zou natuurlijk niet de idealist zijn die ik ben als ik niet zou besluiten met een tip die jij kan doen in 10 minuten, waardoor je een groot verschil maakt:

Wissel van bank. Er zijn twee banken die milieubewust acteren: Triodos en ASN. Overstappen gaat heel makkelijk, ik heb het gedaan, ook voor mijn zakelijke rekening en ik kan zeggen de overstapservice werkt erg goed. Het is de makkelijkste actie die je kunt doen en zonder verder enige moeite of aanpassing van levensstijl van jezelf bespaar je een enorme berg energie, milieu, dieren en mensenleed.En dan heb ik het nog niet gehad over die belachelijke salarissen en bonussen.

Reken maar dat het werkt! Ik heb een vriend die bij een grootbank werkt en daar maken ze zich steeds meer zorgen over de overstappers naar groene banken. Daardoor zijn er nu allerlei groene initiatieven op zijn werk gaande van groene inkoop tot het ontwikkelen van nieuwe groene belegginsfondsen. Vroeger spraken we over zijn nieuwe en grotere leaseauto’s (meervoud u leest het goed!) die hij kreeg van de bank, nu praten we over de groene acties op zijn werk. Is toch een stuk interessanter.

Hoe scholen en it-beheerders veel energie (en geld) kunnen besparen

Deze post is geschreven in het kader van de blog action day over klimaatverandering. In deze post stelde ik dat het tegengaan van klimaatverandering veel verder gaat dan een aantal tips om je CO2 uitstoot een beetje te trimmen. Maar het begint natuurlijk wel bij het laaghangend fruit en ik zie op de scholen en instellingen waar ik kom nogal wat laaghangend fruit. Ik beperk me even tot de computerzalen en computerlokalen, mijn blog gaat immers over onderwijs en ICT:

Electriciteitsmonsters
PC’s zijn echte energievreters. Een PC gebruikt al snel 80 Watt (vaak nog meer) en een beeldscherm erbij ook nog eens 60 Watt, maar systemen van 400 Watt komen ook voor! Gelukkig worden nieuwe computers steeds energiezuiniger, maar dan nog gebruiken ze veel elektriciteit. Punt daarbij is dat de computers op scholen de meeste tijd niets staan te doen. Soms zijn ze zo ingesteld dat ze na een paar minuten in ‘slaapstand’ gaan, maar vaak blijven ze dan nog steeds veel stroom gebruiken. Iets minder dan in actieve stand maar vaak nog wel een wattje of 10-140 (!!!). De stroom die computers en monitoren gebruiken wordt omgezet in warmte en die moet ook nog eens weggekoeld worden door de airco, wat nog eens een berg energie kost. Even voor je beeld een computersysteem dat 200 Watt gebruikt stoot elke 5 uur ongeveer 700 gram CO2 uit, iets meer dan een kilo per dag!

Wat kan je als school daaraan doen:

1. Stel de PC’s en de monitoren zo in dat ze in slaapstand gaan bij niet gebruik, maar als dit langer is dan zeg 10 minuten, schakel dan de boel helemaal uit.Het is belachelijk, maar veel monitoren gebruiken in slaapstand nog steeds 20-30 Watt, dat is toch een stuk of 5 spaarlampen wat mensen dan elke nacht laten branden, omdat ze er niet aan denken de knop in te drukken en de boel uit te schakelen.

2. Schakel sofware in die alle PC’s in het computernetwerk in een computerlokaal in een keer uitzet. Dit voorkomt dat de machines maar aan blijven staan als mensen klaar zijn met de les of nachten lang aan blijven.

3. Geef richtlijnen aan de computerdocenten en beheerders over het toepassen van punt 1 en punt 2. Zo geef je ook het goede voorbeeld aan leerlingen en studenten.

4.Beperk het aantal PC’s. In de nieuwe bibliotheek van Amsterdam staan een stuk of 200 PC’s en Imac’s. Harstikke mooi natuurlijk (vooral de Apples) maar eigenlijk echt niet nodig. De meeste PC’s worden alleen gebruikt voor een beetje surfen en tekstverwerking (en dergelijke). De huidige PC’s zijn veel te krachtig voor zulke taken en wat je kan doen is meerdere gebruikers laten werken op 1 PC. Je sluit dan 4 monitoren en vier toetsenborden aan op 1 machine en iedereen heeft zijn eigen stukje op de machine (virtualisatie). Je merkt er als gebruiker niets van. Gevolg: de hoeveelheid benodigde elektriciteit daalt met 75% en ook je aanschafkosten dalen met 75%! Als de openbare bibliotheek dat gedaan had met 100 machines, dan zou dat een besparing opgeleverd hebben van 75 maal 1000 euro aanschafkosten = 75.000 euro en een stroombesparing van 10 uur per dag maal 150 watt maal 75 machines = 112kWu per dag. Levert een kosten besparing op van 25 euro per dag, oftwel 7500 euro per jaar. Kan je toch een leuk feestje van organiseren. Ik verwacht trouwens dat de electriciteitsprijzen de komende jaren minstens zullen verdrievoudigen en dan worden deze bedragen nog veel hoger. U mag zelf de rekensom maken.

5. De serverruimte. In de serverruimte staan een hoop machines op een kluitje en die produceren een hoop warmte. Vroeger dacht men dat die ruimtes heel koel moesten zijn omdat de computers anders stuk zouden gaan. Dat is helemaal niet waar. De computers kunnen prima tegen een graadje of dertig (of zelfs hoger). Geen enkel probleem. Dus zet die koeling uit. Of beter nog, kijk of je die warmte kunt gebruiken. Zoals bij kassen in Noordholland.

6. Koop voortaan nog uitsluitend energiezuinige apparatuur (PC’s, monitoren, printers, beamer, etc.) . Let er op bij de aanschaf en vraag er expliciet naar bij u leveranciers. Dit is een kleine moeite maar het levert een jarenlange besparing op. Bovendien zet het de producenten van dit soort machines aan het werk om nog zuiniger apparatuur te ontwikkelen.

7. Hang een energiespiegel op die docenten en scholieren bewust maakt van hun energiegebruik. En dat het energiegebruik gewoon doorgaat, terwijl zij niet in de klas zitten als ze de boel aan laten staan.

Fishy Game

Veel mensen weten wel dat vis eten gezond is, maar dat er met vis eten ook milieuproblemen zijn. Alleen hoe en wat precies, is nog niet helemaal duidelijk voor iedereen. De viswijzer is een duidelijke indeling in goede, matige en slechte vis. Zo zijn tropische garnalen een duidelijke NO-NO, evenals tonijn, maar Nederlandse haring is daarentegen een goede keuze. Een aspect van de onduurzaamheid van vis is niet meegenomen in de viswijzer: het transport. Er is niets duurzaams aan biologische zalm die ingevlogen is uit Alaska, zelfs bij vis die ingevlogen wordt uit Ijsland, kun je je afvragen of dat nou zo duurzaam is, kijkend naar de hoeveelheid CO2 uitstoot en energiegebruik.

FishMiles

Studenten van de HKU hebben in opdracht van Innovatienetwerk een game gemaakt die kijkt naar met name de fishmiles, de afstand waarover wij vis vervoeren van vangst naar consument, maar ook naar andere milieuaspecten van vis eten. De vraag bij het ontwerpen van serious games is vaak: hoe bereiken we de doelgroep? In dit geval is de doelgroep gekozen: vrouwen van boven de 25 jaar. Zij bepalen in grote mate wat er in Nederland op tafel komt (zucht emancipatie zucht). Deze vrouwen spelen ook games, maar vooral casual games. Zylom heeft een gameportal speciaal voor deze doelgroep gemaakt.

Binnen dat genre hebben de studenten Go Get it Yourself gemaakt, een game waarin je als man of vrouw (Bas of Rebecca) zelf je vis moet gaan halen en dan er achter komt wat er allemaal mis is met (bepaalde) vis.

go get it yourself game

Ik hoop van harte dat de boodschap achter deze game veel vrouwen bereikt (eigenlijk zou het ook inkoopmanagers van supermarkten en restaurants moeten bereiken, maar dat zijn vast weer mannen (zucht emancipatie zucht). Minstens zo interessant is de vraag of en hoe de boodschap overkomt. Spelen dames uit de doelgroep deze game, pakken ze de boodschap op en veranderen ze hun inkoop van eten?

Speel de game hier.

Eco games

Het gaat helemaal niet goed met ons weer. Paul Luttikhuis laat daar geen enkele twijfel over op zijn klimaatblog van het NRC. Ik zou denken dat alle mensen als een gek aan de slag zouden gaan om hun CO2 uitstoot omlaag te brengen. En ja er is veel gaande sinds Al Gore (wie heeft er nu nog niet een spaarlamp) en nee het is nog onvoldoende (we moeten onze CO2 uitstoot met meer dan 90 % terugbrengen om ernstige problemen te vermijden). Maar hoe leggen we dat uit aan “alle mensen”? Kunnen games daar een rol in spelen? Afgelopen halfjaar mocht ik met een zestigtal HKU gamedesign studenten met deze materie aan de slag. Hieronder een overzicht van wat resultaten:

De bijbehorende game is gemaakt in de Unreal edittor. Een wat ongebruikelijk platform voor een serious game, maar wel mogelijk.

Hier wat downloads van andere ecogames:
Eco game (in virtools)
Klimax (het milieu redden met sextoys)
LifeStyle game (anti burnout) in XNA gamestudio.
Een interactieve video over energiegebruik en indirect energiegebruik.
Running Out over een volkje dat zijn energievoorraden snel ziet opraken.

Het hele project is in meer detail terug te vinden op de volgende blog. De conclusie: ja games kun je gebruiken in de communicatie over energie(besparing) en klimaatverandering. Ja, door een game kunnen mensen zich bewust worden van (soms ingewikkelde) processen en ja, we weten nog steeds niet helemaal precies hoe (meer onderzoek is nodig). Onze intuïtie zei ons dat games voor (gedrags-)verandering het meest succesvol zijn als je het sociale aspect erin betrekt. Dus multiplayer games hebben meer impact dan individuele games.

PS. een aardig bijproduct is dit overzicht van allerlei milieugames die we bekeken hebben voordat we onze eigen games gingen ontwerpen.