Veel mensen weten wel dat vis eten gezond is, maar dat er met vis eten ook milieuproblemen zijn. Alleen hoe en wat precies, is nog niet helemaal duidelijk voor iedereen. De viswijzer is een duidelijke indeling in goede, matige en slechte vis. Zo zijn tropische garnalen een duidelijke NO-NO, evenals tonijn, maar Nederlandse haring is daarentegen een goede keuze. Een aspect van de onduurzaamheid van vis is niet meegenomen in de viswijzer: het transport. Er is niets duurzaams aan biologische zalm die ingevlogen is uit Alaska, zelfs bij vis die ingevlogen wordt uit Ijsland, kun je je afvragen of dat nou zo duurzaam is, kijkend naar de hoeveelheid CO2 uitstoot en energiegebruik.
FishMiles
Studenten van de HKU hebben in opdracht van Innovatienetwerk een game gemaakt die kijkt naar met name de fishmiles, de afstand waarover wij vis vervoeren van vangst naar consument, maar ook naar andere milieuaspecten van vis eten. De vraag bij het ontwerpen van serious games is vaak: hoe bereiken we de doelgroep? In dit geval is de doelgroep gekozen: vrouwen van boven de 25 jaar. Zij bepalen in grote mate wat er in Nederland op tafel komt (zucht emancipatie zucht). Deze vrouwen spelen ook games, maar vooral casual games. Zylom heeft een gameportal speciaal voor deze doelgroep gemaakt.
Binnen dat genre hebben de studenten Go Get it Yourself gemaakt, een game waarin je als man of vrouw (Bas of Rebecca) zelf je vis moet gaan halen en dan er achter komt wat er allemaal mis is met (bepaalde) vis.
Ik hoop van harte dat de boodschap achter deze game veel vrouwen bereikt (eigenlijk zou het ook inkoopmanagers van supermarkten en restaurants moeten bereiken, maar dat zijn vast weer mannen (zucht emancipatie zucht). Minstens zo interessant is de vraag of en hoe de boodschap overkomt. Spelen dames uit de doelgroep deze game, pakken ze de boodschap op en veranderen ze hun inkoop van eten?
Het gaat helemaal niet goed met ons weer. Paul Luttikhuis laat daar geen enkele twijfel over op zijn klimaatblog van het NRC. Ik zou denken dat alle mensen als een gek aan de slag zouden gaan om hun CO2 uitstoot omlaag te brengen. En ja er is veel gaande sinds Al Gore (wie heeft er nu nog niet een spaarlamp) en nee het is nog onvoldoende (we moeten onze CO2 uitstoot met meer dan 90 % terugbrengen om ernstige problemen te vermijden). Maar hoe leggen we dat uit aan “alle mensen”? Kunnen games daar een rol in spelen? Afgelopen halfjaar mocht ik met een zestigtal HKU gamedesign studenten met deze materie aan de slag. Hieronder een overzicht van wat resultaten:
De bijbehorende game is gemaakt in de Unreal edittor. Een wat ongebruikelijk platform voor een serious game, maar wel mogelijk.
Het hele project is in meer detail terug te vinden op de volgende blog. De conclusie: ja games kun je gebruiken in de communicatie over energie(besparing) en klimaatverandering. Ja, door een game kunnen mensen zich bewust worden van (soms ingewikkelde) processen en ja, we weten nog steeds niet helemaal precies hoe (meer onderzoek is nodig). Onze intuïtie zei ons dat games voor (gedrags-)verandering het meest succesvol zijn als je het sociale aspect erin betrekt. Dus multiplayer games hebben meer impact dan individuele games.
Afgelopen donderdag was de grote presentatie van de ‘games tegen het broeikaseffect’, gemaakt door de HKU. Binnenkort zal ik er wat meer over schrijven, maar voor wie alvast een blik wil werpen op de artwork van de diverse games: klik hier.
(ook in games zijn er actievoerders)
Ik moet zeggen dat ik erg onder de indruk was (nog steeds ben) over de resultaten. Het is nog steeds de vraag hoe we goede educatieve games moeten ontwerpen, en bij een lastig onderwerp als klimaatverandering en dan ook nog eens op het vlak van gedragsverandering (!) zijn de studenten er goed in geslaagd met (in mijn ogen) kansrijke concepten en ontwerpen.
Noteer alvast in je agenda: 18 december in de collegezaal van de HKU vanaf 10:00 uur Presentaties van de klimaatgames door de studenten van de HKU.
Maar liefst 9 groepen studenten aan de HKU gamedesign zullen hun milieugames laten zien waar ze de afgelopen maanden aan gewerkt hebben. Ik mag natuurlijk nog niets verklappen maar er zullen verrassende concepten tussen zitten, zeker bruikbaar in milieucommunicatie of energie onderwijs.
Kom zeker kijken. Het adres:
Faculteit Kunst, Media & Technologie
Collegezaal
Oude Amersfoortseweg 131
1212 AA Hilversum
Het is Blog Action Day 2008 en dit jaar heb ik besloten om mee te doen. Het thema waarover tienduizenden bloggers schrijven is Armoede. Ik weet daar niet zo veel van, behalve dan dat het een ernstig probleem is. Ik weet wel veel van een ander probleem wat met armoede verbonden is: energie!
Energie en rijkdom gaan hand in hand. Hoe meer energie hoe rijker en vice versa. Maar er geldt nog iets, verreweg de meeste energie die we gebruiken komt uit fossiele brandstoffen en klimaatverandering die daardoor ontstaat veroorzaakt enorme armoede. Neem nou gisteren de biefstuk crisis in Argentinië door de ernstigste droogte in 100 jaar. De zorg is dat in vele landen de voedselopbrengsten van landbouw met wel 50% teruglopen door de klimaatverandering en dat is al in 2020!We kunnen veel doen en met de komende politieke ommezwaai in het meest vervuilende land ter wereld verwacht ik een nieuwe impuls tegen klimaatverandering. De weg naar een CO2 neutrale wereld is wel nog lang en daar kunnen serious games een rol in spelen.
Milieugames
Ik ben daarom ook heel trots op een project dat 60 studenten aan de HKU doen. Zij zijn bezig 9 games tegen klimaatverandering te ontwikkelen. De serious games dienen als middel om die mensen te bereiken waarbij de klimaatboodschap normaal gesproken niet aankomt. Er zitten trainingsgames bij voor bedrijven, games over onze levensstijl, games speciaal voor de laatste cynici, games die verschillende scenario’s van de toekomst schetsen en games die waarschuwen tegen populisme en games voor speciale doelgroepen (maar dat hou ik nog even geheim!). Je kan dit klimaat game project volgen via deze link De studenten hebben zich in het begin van het project helemaal ingewerkt in de complexe materie van energiegebruik en klimaatverandering. Uiteraard begon het met de documentaire van Al Gore (nog niet gezien? toch doen hoor!), en omdat die documentaire inmiddels al drie jaar oud is ook de update ervan hebben we bekeken:
Minstens net zo interessant was de lezing van Rembrandt Koppelaar, van Peakoil Nederland
Het laatste stuk van de video is niet gelukt omdat – hoe toepasselijk – de batterij van de camera leeg was. In de lezing van Rembrandt ging hij in op de voorraden energie. Als je je druk maakt over de kredietcrisis, je pensioen, je hypotheek, je beleggingen, je baan of je toekomst in het algemeen, dan moet je dit eens nader bekijken want de huidige financiële crisis is maar een pietepeuterig klein probleempje vergeleken met de energiecrisis die ons te wachten staat (wij zelf dus en niet de volgende generatie(s), die ook). Een paar punten uit de lezing: Er is nog wel olie voor honderden jaren, maar er is steeds minder olie beschikbaar. Na 2012 wordt er al schaarste verwacht, puur vanwege het feit dat er steeds meer energie gebruikt wordt en steeds minder olie opgepompt kan worden. Ander punt wat me opviel: Denemarken wekt 40% van de elektriciteit op met windmolens, binnenkort 50%. Hierdoor zijn de energiekosten in Denemarken met gemiddeld 50 euro per gezin per jaar gedaald ! Waarom doen we dat in Nederland niet, denk ik dan gelijk. Kernenergie tenslotte is, als je dat al wil, niet een oplossing voor de korte termijn. Er is maar een bedrijf ter wereld dat reactorvaten maakt uit een stuk. We willen in het westen geen reactorvaten meer die in elkaar zijn gelast (in China doen ze dat wel, maar daar mengen ze de melk ook met andere zaken). Dit Japanse bedrijf van reactorvaten neemt geen nieuwe opdrachten aan tot 2017. Dan kan je weer bestellen en dan duurt het nog een paar jaar. Dus, voor die tijd heeft het geen zin om te praten over nieuwe kernreactoren.
Rembrand sprak ook over elektrische auto’s (“die komen er zeker en zijn een stuk zuiniger dan benzine-auto’s”), over perslucht-auto’s (“interessant concept, laten we hopen dat het lukt”) en over waterstof (“totaal niet rendabel, behalve misschien voor lange afstand scheepvaart”). De peakoil voor gamedesign studenten powerpoints van de presentatie zijn hier te downloaden en kijk ook eens op www.peakoil.nl of lees het boek van Rembrandt Koppelaar en Willem Middelkoop:
Rembrandt drukte de studenten op het hart dat alle energieverandering mogelijk is, maar dat het waarschijnlijk vooral een psychologisch probleem is. We hechten nu eenmaal aan gewoontes, zelfs als die gewoontes slecht voor ons zijn. Daarmee kom ik op het laatste punt van mijn blog voor action day: wat kan jij als lezer doen? Ik ga niet de gebruikelijke tips geven, dat je spaarlampen moet gebruiken enzo, als je dat nu nog niet doet, dan loop je wel een beetje achter hoor 😉 Maar voor wie inderdaad nog een beetje achterloopt, kijk bijvoorbeeld op milieucentraal voor vele energiebesparende tips.
Goed, mijn tips:
1. Let bij alles wat je koopt op het energiegebruik. Neem nou als voorbeeld een router. De Fritzbox router als voorbeeld, heeft een knopje achterop waarmee je de wireless uit kan zetten, als je niet internet. Je wireless de hele tijd aanlaten kost een hoop stroom.
2. Ga naar een andere bank. In deze tijd van de kredietcrisis sowieso misschien een goed idee. Er zijn banken die niet op vervuiling letten bij het geld dat ze beheren. Dus als jij ergens wat spaargeld hebt staan, dan belegt die bank dat in een bedrijf, zonder na te denken of dat bedrijf misschien wel heel veel CO2 uitstoot. Er zijn ook banken die dat wel doen: www.asnbank.nl en www.triodos.nl . Ik ga het zelf ook doen. Het is even een overstap, maar binnenkort zit ik niet meer bij de postbank maar bij een van bovenstaande banken met mijn rekeningen.
3. Koop geen spaarlampen koop ledlampen. Ledlampen zijn nog zuiniger en gaan veel langer mee dan spaarlampen. Een ledlamp gebruikt maar tussen de anderhalf en drie en een halve watt, spaarlampen tussen de 5 en 15 en gloeilampen tussen de 25 en 100 watt. Led lampen kan je onder andere krijgen bij Conrad. Ze kosten tussen de 10 en 30 euro maar zijn toch -als je alles doorrekent- voordeliger dan spaarlampen. Let wel goed op sommige led lampen geven weinig licht en zijn alleen bedoeld als decoratie. Andere ledlampen geven een nogal blauw licht. Kies als je dat niet wilt voor ‘warm white’ led lampen. Het goede van led lampen is dat je ze voor allerlei armaturen hebt. Bijvoorbeeld deze:
en nog een hele hoop andere kleine fittingen. Elke gloeilamp die je laat zitten kost je 15 euro per jaar aan onnodige stroomkosten!
4. Maak je internetgebruik groen! Stap over op groene internet leveranciers. Ik zit bij XS4all voor mijn internetverbindingen en bij Strato voor de hosting van mijn sites (o.a. deze blog). Beide bedrijven werken klimaatneutraal. Dus bij mijn websites komt geen CO2 vrij!
5. Ga thuis aan de slag maar vooral ook op je werk. Vorm een groepje een pak de energieverslinders op je werk aan. Bij HP worden wereldwijd workshops gehouden om bij HP het energiegebruik terug te dringen. Kijk naar apparaten die onnodig aanstaan, kijk naar de spullen die je inkoopt (waarom niet met milieukeur), kijk naar je vervoersbeleid van personeel (thuiswerken is goed) en praat met je leveranciers over energie en milieu. Samen hebben jullie waarschijnlijk prachtige ideeën.
6. Hou je jaarlijkse CO2 uitstoot bij en stel jezelf een doel (‘elk jaar 10% minder’). Op het web zijn diverse CO2 calculatoren te vinden waarmee je jaarlijkse uitstoot kunt bijhouden. Doe het thuis en op je bedrijf.
7. Ga je eigen energie opwekken. Plaats zonnecellen, een zonneboiler of een eigen windmolen. Als je echt geen windmolen op je eigen flatje kunt zetten, bouw dan een windmolen samen met anderen. Is ook voordelig trouwens!
Fijne dag!
[EDIT]
8. Teken de actie klimaatwet.nu. Bij meer dan honderdtwintigduizend handtekeningen gaat dit burgerinitiatief besproken worden in de tweede kamer. Meer dan 89% van de Nederlanders vindt dat er door de regering veel meer tegen klimaatverandering gedaan moet worden. Laat je stem horen in de kamer! Teken hieronder:
PS. In december zijn de klimaatgames klaar. Via deze blog hou ik jullie op de hoogte. Als je meer wilt weten over het klimaatgame project, neem contact op.
