producten gemaakt met en werkend op pure zonne-energie

Ik loop al een tijdje te denken dat ik eigenlijk helemaal CO2 neutraal wil zijn. Als eenmanszaak (al heb ik nu toch personeel sinds kort), zzp-er of freelancer. Ik ga het eens uitrekenen wat al die websites, cursussen, vervoer aan CO2 oplevert (en aan fossiele brandstoffen opmaakt) en dan eens kijken of ik wat zonnecellen en windmolens ertegenover kan zetten. Maar dat is toekomstmuziek, al ga ik er niet te lang mee wachten….

Verschillende andere bedrijven zijn op hetzelfde idee gekomen, internationaal en nu ook in Nederland.

Als je nu je spullen (boeken, laptops, adsl aansluiting, game, enz. enz.) koopt via www.dothebrightthing.nl dan reken zij voor je uit hoeveel kWh elektriciteit het desbetreffende product gekost heeft (zowel productie en gebruik) en plaatsen zij samen met energiebedrijf Greenchoice voldoende zonnecellen ergens in Nederland (bv. op het dak van een groot schoolgebouw) om deze kWh uren te compenseren. Geen dubieuze en vage CO2 compensatie door het ‘beschermen’ van een stukje bos ergens, nee, echte opwekking van de hoeveelheid benodigde energie.

Ook geen vage bedrijven, maar gerenommeerde namen als Amazon, Cosmox (boeken), diverse electrohandelaren, 123inkt, Bol.com, BCC, etc. etc.

We sluiten de kringloop! Binnenkort CO2 vrij gamedesign en projectmangement advies alhier te krijgen!

 

Nieuwe energie!

Nog een kort bericht op deze blog. Sommige acties verdienen aandacht ook al gaan ze niet over gamedesign. Teken hier het burgerinitiatief over nieuwe energie, waarin leden van bijna alle politieke partijen de politiek vragen om voort te maken met de overstap op duurzame energie. Gezien de kabinetsonderhandelingen nu is het belangrijk dat dit een dezer weken op de agenda van de tweede kamer komt. Daarom, ga naar http://www.nederlandkrijgtnieuweenergie.nl/ en steun dit initiatief

Duurzaam(heid) leren

Ik realiseer me dat milieuonderwijs erg belangrijk is. Toen ik op de middelbare school voor het eerst in ‘aanraking’ kwam met zure regen (nog steeds een probleem, maar gelukkig al veel tegen gedaan) en klimaatverandering (dat was toen nog erg ver weg maar nu helaas niet meer) realiseerde ik me niet dat dat onderwijs de basis zou leggen voor de veranderingen die nu mogelijk zijn in de politiek en bij bedrijven.

40 jaar is een gevaarlijke leeftijd
Mijn afstudeerbegeleider aan de TUE zei op een gegeven moment tegen ons studenten: wat je nu leert (over energiemanagement) is vooral van belang als jullie dadelijk 40 worden. Dan zijn jullie pas echt gevaarlijk (lees machtig). En zo is het: de (meeste) babyboomers en ouderen snappen niets van de milieuproblemen. Zij scheiden hooguit braaf hun afval maar veel verder gaat het niet. Zij zullen ook niet zo veel last meer hebben van klimaatverandering of grondstoffenschaarste, alhoewel als zij de 80 of 90 halen zou het wel eens zo kunnen uitpakken dat er geen aardgas meer is om hun bejaardentehuis te verwarmen.

De generatie die nu aan de macht komt (de veertigers) heeft gelukkig meer besef van de ernstige problemen op gebied van klimaatverandering en onze beperkte voorraden fossiele energie (aardolie en aardgas) en dat komt zeker door het onderwijs wat wij veertigers destijds hebben gehad.

De volgende generatie veertigers zal nog bewuster zijn en bereid om te handelen en dat begint nu op de scholen en universiteiten. Goed onderwijs begint met goede voorbeelden. Je kan niet in de les vertellen hoe belangrijk energiebesparing is en vervolgens in de school in allemaal lege lokalen het licht laten branden. Dus het milieu- en energiebeleid van de school zelf is erg belangrijk. Zie bijvoorbeeld mijn blog over computerlokalen en energiegebruik. Maar er is veel meer te winnen. Wat dacht je van zonneboilers voor de verwarming van douchewater in combinatie met warmtewisselaars waarbij het koude douchewater wordt voorverwarmd met warm water dat anders zo het riool in zou stromen. Of het ophangen van een energiespiegel in de hal van de school, waarop het energiegebruik wordt gemeten. Motiveert enorm om de verlichting uit te doen in ongebruikte lokalen. Waarom de kachel niet een graadje lager (elke graad scheelt 8% op je verbruik en is ook veel gezonder dan de kleffe 20-21 graden).

Energiegames:
Deze blog gaat (voornamelijk) over serious games, dus laat ik met tot dat gebied beperken. Hieronder een aantal games die wellicht onderdeel zouden kunnen zijn van een les over duurzaamheid:

Energy Hog
– Een hele lijst van energie en klimaatgames ooit uitgezocht voor een project
– Diverse initiatieven op school van onze zuiderburen
– Veel materiaal van kennisnet over milieu
Science online

Nou ja, wie zoekt, zal heel veel materiaal vinden om de volgende generatie anders te laten denken. Het is belangrijk! Maar het belangrijkste is het rolmodel dat we zelf als docenten en schoolbestuurders spelen voor de volgende generatie.

Dit was mijn laatste bijdrage in het kader van de global action day 2009.

Hoe scholen en it-beheerders veel energie (en geld) kunnen besparen

Deze post is geschreven in het kader van de blog action day over klimaatverandering. In deze post stelde ik dat het tegengaan van klimaatverandering veel verder gaat dan een aantal tips om je CO2 uitstoot een beetje te trimmen. Maar het begint natuurlijk wel bij het laaghangend fruit en ik zie op de scholen en instellingen waar ik kom nogal wat laaghangend fruit. Ik beperk me even tot de computerzalen en computerlokalen, mijn blog gaat immers over onderwijs en ICT:

Electriciteitsmonsters
PC’s zijn echte energievreters. Een PC gebruikt al snel 80 Watt (vaak nog meer) en een beeldscherm erbij ook nog eens 60 Watt, maar systemen van 400 Watt komen ook voor! Gelukkig worden nieuwe computers steeds energiezuiniger, maar dan nog gebruiken ze veel elektriciteit. Punt daarbij is dat de computers op scholen de meeste tijd niets staan te doen. Soms zijn ze zo ingesteld dat ze na een paar minuten in ‘slaapstand’ gaan, maar vaak blijven ze dan nog steeds veel stroom gebruiken. Iets minder dan in actieve stand maar vaak nog wel een wattje of 10-140 (!!!). De stroom die computers en monitoren gebruiken wordt omgezet in warmte en die moet ook nog eens weggekoeld worden door de airco, wat nog eens een berg energie kost. Even voor je beeld een computersysteem dat 200 Watt gebruikt stoot elke 5 uur ongeveer 700 gram CO2 uit, iets meer dan een kilo per dag!

Wat kan je als school daaraan doen:

1. Stel de PC’s en de monitoren zo in dat ze in slaapstand gaan bij niet gebruik, maar als dit langer is dan zeg 10 minuten, schakel dan de boel helemaal uit.Het is belachelijk, maar veel monitoren gebruiken in slaapstand nog steeds 20-30 Watt, dat is toch een stuk of 5 spaarlampen wat mensen dan elke nacht laten branden, omdat ze er niet aan denken de knop in te drukken en de boel uit te schakelen.

2. Schakel sofware in die alle PC’s in het computernetwerk in een computerlokaal in een keer uitzet. Dit voorkomt dat de machines maar aan blijven staan als mensen klaar zijn met de les of nachten lang aan blijven.

3. Geef richtlijnen aan de computerdocenten en beheerders over het toepassen van punt 1 en punt 2. Zo geef je ook het goede voorbeeld aan leerlingen en studenten.

4.Beperk het aantal PC’s. In de nieuwe bibliotheek van Amsterdam staan een stuk of 200 PC’s en Imac’s. Harstikke mooi natuurlijk (vooral de Apples) maar eigenlijk echt niet nodig. De meeste PC’s worden alleen gebruikt voor een beetje surfen en tekstverwerking (en dergelijke). De huidige PC’s zijn veel te krachtig voor zulke taken en wat je kan doen is meerdere gebruikers laten werken op 1 PC. Je sluit dan 4 monitoren en vier toetsenborden aan op 1 machine en iedereen heeft zijn eigen stukje op de machine (virtualisatie). Je merkt er als gebruiker niets van. Gevolg: de hoeveelheid benodigde elektriciteit daalt met 75% en ook je aanschafkosten dalen met 75%! Als de openbare bibliotheek dat gedaan had met 100 machines, dan zou dat een besparing opgeleverd hebben van 75 maal 1000 euro aanschafkosten = 75.000 euro en een stroombesparing van 10 uur per dag maal 150 watt maal 75 machines = 112kWu per dag. Levert een kosten besparing op van 25 euro per dag, oftwel 7500 euro per jaar. Kan je toch een leuk feestje van organiseren. Ik verwacht trouwens dat de electriciteitsprijzen de komende jaren minstens zullen verdrievoudigen en dan worden deze bedragen nog veel hoger. U mag zelf de rekensom maken.

5. De serverruimte. In de serverruimte staan een hoop machines op een kluitje en die produceren een hoop warmte. Vroeger dacht men dat die ruimtes heel koel moesten zijn omdat de computers anders stuk zouden gaan. Dat is helemaal niet waar. De computers kunnen prima tegen een graadje of dertig (of zelfs hoger). Geen enkel probleem. Dus zet die koeling uit. Of beter nog, kijk of je die warmte kunt gebruiken. Zoals bij kassen in Noordholland.

6. Koop voortaan nog uitsluitend energiezuinige apparatuur (PC’s, monitoren, printers, beamer, etc.) . Let er op bij de aanschaf en vraag er expliciet naar bij u leveranciers. Dit is een kleine moeite maar het levert een jarenlange besparing op. Bovendien zet het de producenten van dit soort machines aan het werk om nog zuiniger apparatuur te ontwikkelen.

7. Hang een energiespiegel op die docenten en scholieren bewust maakt van hun energiegebruik. En dat het energiegebruik gewoon doorgaat, terwijl zij niet in de klas zitten als ze de boel aan laten staan.

Waarom duurzaam leven zoveel leuker is

Deze bijdrage is geschreven in het kader van de Blog Action Day 2009 over klimaatverandering:

In de documuntaire Inconvenient Truth merkt Al Gore op dat de klimaatcrisis vooral een spirituele crisis is. Of dat waar is, dat kan ik niet beoordelen, maar het probleem gaat inderdaad veel verder dan een technologisch-economisch probleem. Het gaat veel dieper dan een paar spaarlampen en hybride auto’s. Laten we zeggen dat het op zijn minst ook een cultureel probleem is. De huidige (westerse) cultuur van meer, vaker en sneller.

We willen best wel een paar spaalampen indraaien, of zelfs een prius gaan rijden in plaats van een SUV, ook een dagje geen vlees willen de meeste wel doen, maar het moet ‘niet te gek worden’. Het beeld dat we zouden moeten leven zonder auto, zonder vliegvakanties, 1 x vlees per week in plaats van elke dag en met zijn vieren op 100 vierkante meter in plaats van elke jup zijn eigen appartement doet ons huiveren. Dat is terug in de tijd, dat is hoe onze ouders en grootouders leefden.

Maar hoe erg zou een soberder levensstijl zijn? Dat onderzoekt Tom Hodginkson in zijn boek “leve de vrijheid” . Hij kijkt daarbij vooral naar hoe mensen de afgelopen eeuwen leefden, vanaf de middeleeuwen. Met name na de reformatie en de industrialisatie is het misgegaan. De cultuur is steeds individueler geworden, het idee van controle toegenomen. We hebben geen god meer nodig en ook elkaar hebben we eigenlijk niet meer nodig.

En doelmatigheid. De mens is steeds meer een productiemiddel geworden met als beloning een stroom van consumptiegoederen. Vergeet niet dat Henry Ford zijn arbeiders niet aan het werk kreeg, totdat hij ze beloofde dat ze ook konden ‘sparen’ voor hun eigen T-ford. Daarbij moesten de vrouwen wel de fabriek uit en thuis zitten, zorgen voor man en de volgende generatie Ford-werknemers . Een ander gevolg was dat in Zuid-Amerika de indianen uitgemoord werden en van hun dorpen verdreven omdat de rubber uit hun bomen nodig was voor de massaproductie van de banden van T-Fords.

De huidige economie is niet duurzaam, het kan ook niet lang meer zo verder gaan. Maar het is ook voor ons (rijke) westerlingen die meer van de voordelen genieten dan mensen in andere delen van de wereld niet leuk. De stress, de verplichtte leefschema’s en de pseudo-ervaringen eisen hun tol. Mensen roepen wel dat ze hun baan leuk vinden, maar na een paar borrels – als de meesten eerlijker worden – geven ze toe dat ze hun baan haten. Waarom zou er zo veel weerstand zijn tegen het doorwerken tot 67 als mensen hun werk ‘zo leuk’ zouden vinden? De in Nederland jaarlijks verkochte hoeveelheid maagtabletten tegen stress en pillen tegen depressie zijn ook een indicatie dat er ergens iets niet klopt.

Stress en haast, zelfs als je een vriend wilt zien moet je een afspraak maken voor over twee weken. We zijn rijk, maar we leven ook in een mechanische cultuur gericht op productie en prestatie. Vastgeklonken door hoop op een carriĂšre of de last van een (hypotheek-)schuld. Gek toch, als je bedenkt dat een horige uit de middeleeuwen – aldus Tom Hodgkinson – maar 1 dag per week hoefde te werken voor zijn heer en de rest van de tijd vrij had voor zichzelf, zijn familie en zijn dorpsgenoten. Zo staat het boek ‘leve de vrijheid’ vol met voorbeelden hoe we ooit (en nog niet zo lang geleden) anders leefden, toen we nog niet zo geobsedeerd waren door controle, hygiĂ«ne en ons individu. En vooral anders dachten over zaken. Teruggrijpend op ons verleden komt Hodgkinson met een aantal tips en aanbevelingen variĂ«rend van het beginnen met een volkstuin tot en met tips om schuldenvrij te leven of uit de greep te blijven van de grote bedrijven en overheidsinstellingen en hun zucht naar informatie over jou. En andere denkbeelden: is die (vlieg-) vakantie nou echt zo leuk? Waarom gereformeerde mensen meer last hebben van perfectiedrang dan katholieken (of boedhisten)? Waarom samen veel leuker is dan alles alleen? Dat theedrinken toch echt veel beter is dan koffiedrinken. Tot en met de voordelen van een (niet al te grote) oliecrisis.

Je moet een soepele geest bezitten om het boek te waarderen, soms draaft Hodgkinson door en zijn toon is zonder meer die van een predikant (maar daar hou ik wel van als ik het met iemand eens kan zijn). Hij geeft wel een ander perspectief, dat het misschien niet zo erg is om minder rijk te zijn of geen auto meer te hebben. Een ander perspectief op die andere economie die binnenkort onvermijdbaar zal zijn voor ons allen. En dat gaat verder dan spaarlampen!

Leve de vrijheid
Leve de vrijheid
Tom Hodgkinson

Fishy Game

Veel mensen weten wel dat vis eten gezond is, maar dat er met vis eten ook milieuproblemen zijn. Alleen hoe en wat precies, is nog niet helemaal duidelijk voor iedereen. De viswijzer is een duidelijke indeling in goede, matige en slechte vis. Zo zijn tropische garnalen een duidelijke NO-NO, evenals tonijn, maar Nederlandse haring is daarentegen een goede keuze. Een aspect van de onduurzaamheid van vis is niet meegenomen in de viswijzer: het transport. Er is niets duurzaams aan biologische zalm die ingevlogen is uit Alaska, zelfs bij vis die ingevlogen wordt uit Ijsland, kun je je afvragen of dat nou zo duurzaam is, kijkend naar de hoeveelheid CO2 uitstoot en energiegebruik.

FishMiles

Studenten van de HKU hebben in opdracht van Innovatienetwerk een game gemaakt die kijkt naar met name de fishmiles, de afstand waarover wij vis vervoeren van vangst naar consument, maar ook naar andere milieuaspecten van vis eten. De vraag bij het ontwerpen van serious games is vaak: hoe bereiken we de doelgroep? In dit geval is de doelgroep gekozen: vrouwen van boven de 25 jaar. Zij bepalen in grote mate wat er in Nederland op tafel komt (zucht emancipatie zucht). Deze vrouwen spelen ook games, maar vooral casual games. Zylom heeft een gameportal speciaal voor deze doelgroep gemaakt.

Binnen dat genre hebben de studenten Go Get it Yourself gemaakt, een game waarin je als man of vrouw (Bas of Rebecca) zelf je vis moet gaan halen en dan er achter komt wat er allemaal mis is met (bepaalde) vis.

go get it yourself game

Ik hoop van harte dat de boodschap achter deze game veel vrouwen bereikt (eigenlijk zou het ook inkoopmanagers van supermarkten en restaurants moeten bereiken, maar dat zijn vast weer mannen (zucht emancipatie zucht). Minstens zo interessant is de vraag of en hoe de boodschap overkomt. Spelen dames uit de doelgroep deze game, pakken ze de boodschap op en veranderen ze hun inkoop van eten?

Speel de game hier.

hoezo new green deal?

De overheid heeft besloten om een groot aantal bouwprojecten versneld uit te voeren zonder de milieuregels toe te passen. Want, de bouw ligt stil door de crisis en we moeten verder. Hoe vervelend ook voor al die bouwprojecten, het is weer meer van hetzelfde.  Met name het aanleggen van nog meer (snel-)wegen steekt me, immers vanaf 2012 wordt er al een aardolietekort verwacht. Benzine wordt alleen maar duurder en schaarser en we moeten als gekken werken aan een alternatieve economie. Eentje die niet draait op aardgas, aardolie en kolen maar op minder energie en op duurzame energie.

Het is dus zonde van het geld om nu te blijven investeren in de verouderde economie (lees snelwegen, luchthavens), gelukkig is een deel van het pakket maatregelen van de overheid ook bedoeld voor het versneld aanleggen van spoor en windmolens.

Maar deze weblog gaat over games en niet over energie. Ik zat te denken, kunnen we Simcity niet gebruiken om te laten zien wat er gebeurt met een stad of gebied als er veel minder fossiele brandstoffen zijn? Wat er gebeurt met vervoersstromen als de benzine met gemiddeld 20% per jaar stijgt en er geen alternatieven zijn? Waar we ons voedsel vandaan halen als vervoer over de weg komt stil te liggen en wat we moeten doen met al die mensen die niet meer naar hun werk kunnen en waarschijnlijk hun baan verliezen (nog meer snelwegen aanleggen?)

simcity societies

Goede voornemens

Waarschuwing: het volgende verhaal heeft niets te maken met gamedesign!

Mijn goede voornemens voor 2009:

1. Ik doe al mijn gloeilampen de deur uit. Met name door allerlei nieuwe ledlampen kan ik ook spiegelbol gloeilampen, insteek armaturen, mini-halogeen lampjes vervangen met leds. Verkrijgbaar bij Conrad, maar beter om ze bij een lokale lampenwinkel te kopen (steun de kleine ondernemers).

2. Ik stap over op een leverancier die daadwerkelijk alleen maar groene stroom levert: GreenChoice. Het is natuurlijk hartstikke goed dat Nuon, Eon en andere leveranciers ook iets doen met windenergie, maar als ze daarnaast ook allemaal nieuwe kolencentrales willen bouwen, dan schieten we natuurlijk niets op. Ik zat bij RWE, die nu Essent wil overnemen en die maakt het helemaal bont. Ze stoten alleen maar meer CO2 uit, zowel absoluut als relatief. Dus blij dat ik weg ben bij dat bedrijf!

3. Ik ga al mijn CO2 uitstoot uitrekenen in dit jaar (door energiegebruik en vervoer) en ga dit compenseren door te investeren in windmolens. Ik zorg ervoor dat mijn windmolen mijn stroom voor mijn treinreizen opwekt. Ik ga ook een vliegreis maken dit jaar. Nog even kijken hoe ik die ga compenseren.

4. Ik wissel van bank. Ik ben al 35 jaar klant bij de Postbank maar nu is het tijd om over te stappen naar een bank die rekening houdt met het milieu (en andere belangrijke zaken). Ik ben niet rijk, maar hoe dan ook wil ik niet dat mijn spaargeld gebruikt wordt voor mijnbouw, ontbossing of investering in energieverslindende bedrijven. Gelukkig zijn er in Nederland twee banken die wel veel doen en niet zomaar je geld in milieuschade investeren: de Asnbank en Triodos . Asnbank komt in februari met een betaalrekening. Triodos heeft er al een. En ook zakelijke klanten kunnen er een rekening openen.

5. Ik investeer zelf in windmolens op zee. Of misschien wordt ik lid van een windenergievereniging.

6. Ik doe minimaal 1 mileuproject per jaar. Vorig jaar heb ik met HKU studenten klimaat- (voorlichting en gedragsveranderings-)games gemaakt. Dit jaar ga ik wederom met HKU studenten aan de slag om games te maken over transport van voedsel.

Het schijnt te helpen als je je voornemens deelt. Nu moet ik wel, iedereen weet het! Als ik een voornemen heb uitgevoerd, laat ik het weten.