Games en Serious games
De afgelopen jaren hebben we op www.gamescool.nl een blog bijgehouden over gaming in het onderwijs. Docenten en (oud-)deelnemers schreven over uiteenlopende onderwerpen op gebied van onderwijs en games.
Deze blog wordt vanaf vandaag voortgezet op de blog op deze website. Als je zoekt op de tag=gamescool vindt je de artikelen die over gamescool (of games op school) gaan.
Veel leesplezier!
Coursera en gamification
Afgelopen maart is het online leerplatform ‘Coursera.org’ van start gegaan, een initiatief van de gelijknamige non-profit organisatie in samenwerking met een groeiend aantal onderwijsinstellingen. In totaal leveren inmiddels 35 universiteiten van 8 verschillende landen cursussen aan op diverse wetenschapsgebieden. De cursussen zijn dus op academisch niveau, maar door gebruik van video als voornaamste medium en de lage kosten zijn de cursussen erg laagdrempelig. In de huidige opstartfase is deelname na registratie gratis, op termijn kan hier verandering in komen.
Met een mengeling van nieuwsgierigheid scepsis ben ik zelf gestart met de cursus ‘Gamification’, een term die door toedoen van marketeers door oneigenlijk gebruik van o.a. leaderboards en badges sterk gedevalueerd is. In bredere zin omvat Gamification feitelijk iedere toepassing van principes uit gamedesign en gamemechanics in een niet-game context waarbij met name elementen als betrokkenheid, motivatie, meesterschap en autonomiteit uit de positieve psychologie (o.a. Csiksentmihalyi, bekend van o.a. Flow) een rol spelen. Ook binnen het onderwijs en HRM –veld krijgt gamification als begrip en instrument steeds meer voet aan de grond.
De cursus ‘Gamification’ op Coursera wordt verzorgd door Kevin Werbach van de Wharton School, onderdeel van de Universiteit van Pennsylvania. De cursus is gestructureerd opgebouwd en behandeld zowel de basiselementen van gamedesign als van gamification, maar licht ook de diverse relevante modellen en stromingen uit gamedesign en psychologie toe, geïllustreerd met voorbeelden uit de praktijk. Uiteraard komen toepassingen uit de marketing voorbij, maar ook de mogelijkheden binnen verandermanagement op gebied van HRM en social change komen aan bod. Anders dan bij het groeiend aantal ‘evangelisten’ doorgaans het geval is worden niet alleen de mogelijkheden en voordelen van gamification belicht, maar worden ook de nadelen, risico’s en onder andere juridische aspecten behandeld. Leuk was zeker ook het gegeven dat wijzigingen in het decor gedurende het cursusverloop aanwijzingen waren voor een ‘spel’ (walk the talk!).
De cursus is niet allesomvattend, maar biedt zeker een goed gestructureerd overzicht van de materie inclusief achtergrond en voorbeelden, en voldoet zonder meer aan een vraag: ca. 81.000 studenten hebben zich ingeschreven, waarvan er bijna 8300 uiteindelijk ‘geslaagd’ zijn. Vandaar dat van deze cursus ook een tweede cyclus start in de loop van 2013. Op 30 oktober komt het nieuwe boek van Kevin Werbach en Dan Hunter uit over ‘serieuze’ toepassing van gaminification: ‘For the win; how Game Thinking can revolutionize your business’. Andere relevante cursussen in de pijplijn bij Coursera zijn o.a. ‘Game Theory’ (januari 2013), ‘Online Games: Literature, New Media, and Narrative’ (juli2012) en ‘Creative, Serious and Playful Science of Android Apps’ (2013).
(tekst: Nico Groenenberg)
Khan academy start nieuwe online programmeercursus
Khan Academy, wel bekend van hun wiskunde onderwijs, is recent gestart met een nieuwe programmeercursus. Het unieke aan deze cursus is de mogelijkheid om te experimenteren met programma’s. Alle veranderingen die je maakt zijn direct zichtbaar. In oudere systemen moest je eerst een programma compileren, wat heel lang kon duren. Zelfs bij GameMaker moet je eerst een executable maken voor de runtime, of in elk geval de ‘run’ knop indrukken. Het concept is afgekeken van de demo “a better way to program” van Bret Victor.
Deze manier van leren lijkt op PGO (probleem gestuurd onderwijs), maar voegt hier ‘scaffolding’ aan toe (steigers). In feite staan de steigers van alle programma’s klaar, en kan de leerling direct het gebouw afmaken. Omdat het zo eenvoudig is om aanpassingen te maken worden leerlingen snel enthousiast om meer uit te proberen. Dit staat natuurlijk nog ver weg van een compleet zelfstandig gemaakt programma, maar de eerste stap is de leerling geïnteresseerd en geïntrigeerd te maken.
Het grote probleem bij programmeren zijn namelijk altijd die haakjes, punt komma’s en accollades. Game Maker lost dit op met een visuele methode, maar je moet nog altijd wachten voor je het effect ziet. Ook is de code “verborgen”, dus leren van je eigen code is dan moeilijker. Hopelijk zal Game Maker in de toekomst deze features toevoegen!
En dan nu de video:
(tekst: Michiel van der Blonk)
(tekst: Nico Groenenberg)
Classroom gamedesign
Onlangs sprak Paul Andersen (zelf biologiedocent) op een TEDx presentatie over de toepassing van principes uit gamedesign binnen het curriculum zelf. Twee belangrijke elementen die direct toepasbaar zijn in de werkelijke wereld van het klaslokaal zijn nieuwsgierigheid, de notie dat fouten niet verkeerd zijn maar juist waardevolle hulpmiddelen zijn waar je van leert.
Alle mensen zijn van nature nieuwsgierig, en wat dat betreft kan men in het onderwijs veel leren van marketeers. De huis-aan-huis-verkoper die zijn voet tussen de deur verkoopt heeft al lang plaats gemaakt voor de subtiele tactiek van verleiding. Niet pushen maar teasen dus.
De ander lans die Paul breekt is voor het maken van fouten. Die zouden we niet alleen moeten tolereren, maar juist belonen. In de herhaling zit immers een opgaande leercurve die niet doorlopen wordt als iets in een keer goed zou zijn. Door fouten toe te juichen stimuleren we onderzoekend gedrag waardoor niet alleen kennis maar ook begrip van die kennis bijgebracht wordt. Wie fouten kan maken is zich ook bewust van zijn eigen verantwoordelijkheid, maar ook van eigenmachtigheid (Sense of Agency). Iemand die fouten kan en mag maken zal dus meer gemotiveerd zijn en dus beter en sneller leren. Jane McGonigal wijdt in haar boek ‘Reality is Broken‘ hier niet voor niets een heel hoofdstuk aan (hst. 4: ‘Fun Failure and Better ods of Success’ mede gebaseerd op empirisch onderzoek).
Het is dan ook niet heel verwonderlijk dat Paul in zijn korte presentatie ook eerlijk is over de fouten — sorry, leerpunten — die hij bij de toepassing van de elementen in zijn lessen maakte. Waar in een klassieke plenaire les alle leerlingen gelijk op gaan met een gemiddeld tempo en niveau lopen de resultaten in de gegamificeerde versie ver uiteen. Niet geheel verrassend brengt hij hier een derde belangrijk principe uit gamedesign in: leveling (Zie ook ‘Reality is Broken‘ , hst. 8: ‘Leveling Up in Life’). Naar mate leerlingen beter of sneller presteren ‘stijgen’ naar een hoger level wat meer uitdaging met zich mee brengt. Hierdoor krijgen leerlingen in paralelle trajecten leerstof op eigen niveau en tempo, en maakt het voor docent ook beter te begeleiden.
De stimulans die uitgaat van deze leveling in combinatie met het principe van een leaderboardis gebaseerd op het principe van de cohesie die uitgaat van peergroups. Het verschil met ‘gewone’ cijfers die leerlingen krijgen voor hun prestaties krijgen is dat dit ervaren wordt als een extern beoordelingssysteem waar weinig affiniteit mee is. Wanneer de andere leden van de peergroup (lees: medeleerlingen) de lat zijn waarlangs gemeten wordt spreekt dit meer tot de verbeelding en zal dus effectiever zijn (Zie ook ‘Reality is Broken‘ , hst. 5: ‘Stronger Social Connectivity’). Status binnen de peergroup speelt hierbij een grote rol.
Paul geeft ook aan dat de zomervakantie een ideale periode is om een gamified lesprogramma te ontwikkelen. Dus we hebben wat te doen in de komende vakantieweken! Vanaf morgen is ook een Nederlandstalige versie van McGonigal’s boek ‘Beter dan Echt’ (uitgebracht bij uitgeverij Maven Publishing), dus ik verwacht dat komend schooljaar ook meer Nederlandse schooljeugd op een speelse manier uitgedaagd zal worden.
Wat is er winnen met games binnen het wiskundeonderwijs? Gaming in de klas is voor het ene vak meer geschikt dan voor een ander vak. Wiskunde is misschien wel het meest geschikte vak om games bij te gebruiken. Dat komt doordat computers feitelijk veredelde rekenmachines zijn. Taalonderwijs en computers is veel lastiger (alhoewel daar ook wel interessante game-applicaties voor gemaakt zijn).
wiskunde, wat moet je ermee? imagebron: wikipedia
Een deel van het probleem van het gebrek aan interesse in wiskunde is dat jongeren (of mensen in het algemeen) zich niet goed kunnen voorstellen wat je met die abstracte materie aanmoet. Wat heb je –als hardwerkende leerling – aan vectoren, kansrekenen, lineair programmeren, differentiaalrekenen, functieanalyse, enzovoort?
Motivatie is de sleutel
Een bevriende docent ging lesgeven op een ‘moeilijke school’ aan weliswaar hoogbegaafde jongeren, maar uit sociaal zwakke milieus. Ze mochten games leren maken (om ze van de straat te houden). Hij vroeg de leerlingen bij aanvang van de lessen wat ze wilden. Het antwoord: “Doekoe”. Deze jongeren (onder 12) willen snel rijk worden (wat ook wel logisch is, gezien hun achtergrond). Het liefst wilden ze snel ‘scoren’ met een iphone game. De docent is vervolgens met de jongeren gaan kijken hoe je een iphone game kunt maken, en is die ook gaan bouwen. Het is niet de bestseller zoals Angry Birds geworden, maar altijd nog een betere tijdsbesteding dan geld verdienen aan het handelen in Iphones van dubieuze afkomst of het proberen te verdienen door ‘professioneel’ te spelen op online casino sites wat sommigen ook deden.
Wiskunde is de weg
Veel jongeren of beter gezegd veel mensen snappen niet wat je hebt aan wiskunde. Het is gewoon te abstract…In onderstaande video zie je hoe je wiskunde nodig hebt voor het maken van games.
Watch Get The Math – Math in Videogames Intro on PBS. See more from THIRTEEN Kids.
Wiskunde komt tot leven door het bouwen van (stukjes van) games. Op het mediacollege in Amsterdam waar jongeren op mbo niveau gamedevelopment (programmeren) leren, krijgen ze wiskundeles aan de hand van –op te lossen- gamemechanics. Hoe richt je de loop van de tank naar de muis om te schieten, terwijl je de tank beweegt met de toetsen? (vectoren vraagstuk). Hoe laat ik een wiel draaien over het scherm (meetkunde), hoe maak ik 3d objecten?..Niet alleen programmeer vraagstukken, maar zeker ook gamedesign vraagstukken. Raph Koster (Sony gamedesigner), laat in een presentatie zien dat gamedesign = wiskunde aan de hand van diverse gamedesign concepten (RPG, RTST, Tetris, etc.)
Jongeren zijn geïnteresseerd in gaming en (een deel van de) leerlingen vindt het leuk om zelf ‘iets’ te maken. Door het bouwen van je eigen gamemechanic gaat de wiskunde leven en bovendien kun je experimenteren met de formules. Veel interessanter en indrukwekkender dan formules op papier. Onze ervaring met Gamescool projecten is dat het maken van games jongeren echt motiveert (en docenten ook trouwens!).
Kansrekenen
In deze video geeft Alicarr Shellman aan dat –althans in de VS- de mannelijke studenten slechte resultaten hebben omdat ze zich bezighouden met zaken als gaming, poker en blackjack en niet met studeren. Dit gedrag is al dan niet wenselijk tijdens je studententijd, kennelijk zit er een grote interesse bij jonge mannen om je te verdiepen in kansspelen. Een stoere docent pakt dat op en gaat aan de hand van kansrekenen eens kijken hoe poker, blackjack en andere gokspelletjes in elkaar zitten. Ik herinner me nog een boek van 2 docenten van de Universiteit Tilburg (als ik me goed herinner) die uitrekenden dat – als je de plaatjes en tienen in blackjack – je met professioneel spelen een jaarsalaris kon verdienen. De casino’s in Nederland hebben toen gelijk schudmachines ingevoerd die het tellen van kaarten onmogelijk maakten. Ja de bank wint altijd, maar hoe boeiend kan het zijn om met je studenten een applicatie te schrijven die je adviseert wat te doen met poker, afhankelijk van de kaarten die je hebt en die op tafel liggen. En dan testen natuurlijk! De ene pokerbot tegen de andere.
Herken de wiskunde in dagelijkse dingen
Wiskunde zit in veel dingen: in gokken, in games maar ook in de economie (hoeveel pensioen heeft een jongere straks bijongewijzigd beleid, deze vraag zou jongeren moeten interesseren) en natuurlijk de natuurkunde. Het herkenbaar maken van de –alledaagse- wiskunde en laten zien wat je er mee kan, werkt motiverend. Wiskunde zit in techniek, in games en in kunst:
fractals
Het is ook een kwestie van meer leerstijlen aanbieden. Wiskunde moet niet alleen het oplossen van –lastige en soms lange- puzzels op papier zijn, maar ook het zelf bouwen van dingen met en spelen met wiskunde (games, pokerbots, wiskundige kunst,…). In het boek “what children learn from computergames” wordt beschreven hoe een meisje door het doen van een zomerschool waarin ze met wiskunde allerlei kunst (a la Escher) heeft gemaakt een enorme sprong maakte in haar wiskundeniveau en vooral ook haar zelfvertrouwen. Zijn er kant en klare ‘wiskundegames’? vast wel als je goed zoekt, maar de docent wiskunde moet ook aan de slag en kijken of hij of zij wiskunde les kan aanbieden in een andere vorm, bijvoorbeeld of hij de wiskunde kan verstoppen in allerlei creatieve (gamecreatie) opdrachten.
Wiskundeles, motivatie en gaming
Wiskunde tot leven brengen
IMHO is het herkenbaar maken van de wiskunde een van de sleutels tot gemotiveerde leerlingen/studenten. Een studie in de VS laat zien dat jongeren best wel voor een ingenieursopleiding willen kiezen, als ze maar weten wat het beroep van ingenieur inhoudt. Dat kan met gaming, zoals in bovengenoemd boek, maar ook het boek “de telduivel”is een manier om wiskunde herkenbaar en interessant te maken (voor jongere kinderen). Of in bredere zin door science games waarin wis- en natuurkunde games worden besproken voor gebruik in het onderwijs. Veel succes! En we horen graag welke goede wiskunde game of gametoepassing voor wiskunde je hebt gevonden!
Meer materiaal om wiskunde en games (programmeren) toe te passen op school: www.gamescool.nl
Deze ‘serious’ online game (Flash) voor kinderen van 8 to 14 jaar behandelt onderwerpen als gezonde relaties, sexisme en pesten tussen jongens en meisjes. RePlay/ReJouer vertelt het verhaal van twee vrienden op zoeken naar hun gemeenschappelijke vriendin friend Zoe die op op school kwam opdagen. Geruchten over Zoe en haar and haar vriendje Jake circuleren in de hele wijk maar Zoe’s vrienden vermoeden dat er meer aan de hand is – misschien maakt haar vriend misbruik van haar. Al zoekend naar Zoe komen haar vrienden verschillende aanwijzigen tegen en wordt de speler met mini-games uitgedaagd een eigen mening te vormen over sexe-gerelateerd gebruik van stereotypes en geweld.
Deze game leert kinderen spelenderwijs stelling te nemen en hun eigen houding en communicatievaardigheden te verbeteren. Hoewel de game geschikt is voor kinderen vanaf 8 jaar is de game alleen beschikbaar in Frans- en Engelstalige versies, en omdat taalbegrijp wel vereist is zal de game minder geschikt zijn voor jongere Nederlandse kinderen. Aangezien Kinderen vanaf groep 7 (ca. 10 jaar) tegenwoordig Engelse les krijgen is deze game echter zeer geschikt voor gebruik bij de lessen burgerschapsvorming en lessen over gezond gedrag en sociale redzaamheid die sinds kort verplicht zijn op basisscholen en maatschappijleer in het voorgezet onderwijs. Bij het starten van de game kan een selectie gemaakt worden of de speler jonger dan wel ouder dan 10 jaar is, waar uiteraard het verloop van het spel op aangepast wordt.
(bericht van Nico Groenenberg). Meer info over games en onderwijs: www.gamescool.nl
Scratch
Scratch
Scratch is software ontwikkeld door de afdeling Lifelong Kindergarten van het MIT. Scratch is een programmeeromgeving waarin op speelse wijze programma’s gebouwd kunnen worden. Anders dan het speelse uiterlijk doet vermoeden kunnen er grootse dingen in worden gemaakt. Scratch is breed (animatie, film, spelletjes, interactie), maar ook diep (eenvoudige scripts die een poes geluid laken maken, tot meer omvangrijke projecten waarbij muziekstukken interactief gecomponeerd kunnen worden).
Natuurlijk wordt er door te Scratchen flink wat geleerd in termen van computers (if-then-else e.d.) maar de echte leerpunten zitten hem meer in probleem oplossen, logisch denken en stimuleren van creativiteit.
Scratch is gratis en beschikbaar voor alle computersystemen. De naam verwijst naar de DJ-stijl jaren 80 waarbij door het scratchen van langspeelplaten nieuw werk ontstond. De internationale site stimuleert het hergebruik van elkaars werk. Vernieuwing door remixen en leren van elkaars werk zijn uitgangspunt.
Nederland
In Nederland zijn de afgelopen jaren her en der interessante Scratch initiatieven ontplooid. Vaak in bescheiden setting waarbij de inzet en ideeën niet veel verder kwamen dan het klaslokaal van de enthousiaste docent. Stichting Scratchweb stelt zich tot doel het gebruik van Scratch in Nederland te stimuleren. Via een website een community op te bouwen die praktisch met elkaar Scratch kennis gaat documenteren. Denk daarbij aan lesmaterialen, vertalen van handleidingen, voorbeelden en de internationale site. Ook wil de site de Scratch cursussen ontsluiten, zodat docenten en organisaties elkaar makkelijker kunnen vinden. Op langere termijn is er de ambitie om vaardigheden van programmeren, animeren, game design enz. systematisch te ontsluiten met Scratch modules.
Scratch Dag
Jaarlijks is er een Scratch dag waarop wereldwijd evenementen worden georganiseerd om Scratch een groter publiek te geven. Dit jaar valt deze dag, zaterdag 21 mei, samen met UNESCO’s World Day for Cultural Diversity for Dialogue and Development.
Meer info: http://www.scratchweb.nl/
Bericht van Alex van Winkel, oud cursist van Gamescool:
Op verzoek zal ik met enige regelmaat verslag doen van mijn ervaringen met Gamemaker in de klas. ‘In de klas”, betekent groepen uit het Voortgezet Onderwijs voor AndersTaligen (VOAT) en de MBO-1 Assistenten opleiding (AKA). Dit zijn twee onderdelen van School 23, dat op zichzelf weer een onderdeel is van het ROC Eindhoven.
Ik geef lessen Informatica / Digitale vaardigheden (het beestje moet een naam hebben) in groepen binnen eerder genoemde afdelingen van School 23. VOAT en AKA zijn twee totaal verschillende doelgroepen, die elk een andere aanpak vereisen. Voor beide groepen geldt wel dat het werken met Gamemaker (en GameMaker4School) vooral facultatief is. De leerlingen van AKA – techniek krijgen allemaal wel een initiatie in GameMaker, maar daarbuiten is het zo dat leerlingen in bepaalde periodes kunnen KIEZEN voor het maken van games in GameMaker.Goed.. een leerling heeft gekozen voor het maken van games met Gamemaker… en dan ? Dan krijgt de leerling eerst een heel eenvoudige opdracht die ik zelf gemaakt heb. Vanwege het (taal-)niveau is deze opdracht in héél kleine stapjes opgedeeld, met héél veel extra screenshots. Dit bevordert het zelfvertrouwen van de leerling , is mijn ervaring en geeft de leerling de moed om verder te gaan in een reguliere lesmethode zoals GameMaker4School voor het Voortgezet Onderwijs.
Over het algemeen kunnen leerlingen uit de “hogere klassen” van VOAT goed met de methode van GameMaker4School uit de voeten. Het boek heeft een prettige lay-out, er staan zo goed als geen fouten in en de opdrachten zijn helder geformuleerd. Het afgelopen schooljaar ben ik begonnen met het inzetten van deze methode en dat heeft al tot mooie creaties geleid.
Het mooiste is het natuurlijk als een leerling een game helemaal “from scratch” maakt. Voor ze dát vertrouwen in zichzelf hebben… dat duurt wel even. Een paar maanden meestal. De leerlingen vinden het prettig om met een spel te beginnen dat al half af is, merk ik. En zo is de methode ook opgebouwd.
GameMaker zelf is lekker overzichtelijk. Binnen een paar lessen voel je je al vertrouwd met de werkwijze en syntax. Je hebt snel resultaat en dat werkt stimulerend.
Tot zo ver een verslag uit de praktijk. En omdat ik gezien heb dat er hier en daar tips worden gegeven op deze weblog, sluit ik af met deze tip:
Een Engelstalige website om zelfstandig o.a. Python of JAVA-script te leren. Voor docenten met leerlingen die het Engels redelijk beheersen… een GOUDEN tip, al zeg ik het zelf… 🙂
Een andere dag met games op het MBO:
Zooo.. vandaag weer een leuke les gehad met 3 leerlingen van AKA richting economie en handel. Fijn om leerlingen plezier te zien hebben in leren. Mijn veronderstelling werd weer eens bewezen: mensen vinden het van nature fijn om iets te leren. Vooral als ze er van overtuigd zijn dat deze nieuwe kennis / vaardigheid ze in de toekomst wat op zal leveren.
Tülin, Ibrahim en Abbas speelden een spel om namen te leren sorteren. Dat lijkt eenvoudig, maar zegt u zelf eens, welke naam gaat voor : A.J. Ömer – van den Bosch of A.J.J. van Omer-Aerts ?
Nou ? Mijn leerlingen weten het ! Althans… wisten het op enig moment, want 2 van de 3 leerlingen had alle rondes doorlopen. En je kan bij dit spel pas een ronde verder als je alle namen in de goede volgorde hebt gezet. Ik ga deze game over een week nóg eens laten spelen om te kijken of de rondes nu sneller doorlopen worden.
Belangrijk voor mij was te zien dat dit middel het doel dient : namelijk de leerling leert namen te sorteren op alfabetisch lexicografische wijze. En verder dat de leerlingen er lol hadden. Tülin was eerder klaar en mocht iets voor zichzelf gaan doen (Facebooken, YouTuben… whatever…), maar in plaats daarvan ging ze mee zitten kijken hoe Abbas het er vanaf bracht. Ze ging zelfs Abbas leren hoe hij moest sorteren.. Zeg nou zelf.. dat is toch wat je als docent het liefst ziet ?
Achter dit succesverhaal schuilen natuurlijk wel uren van gefrustreerd puzzelen naar bugs in je eigen game, maar al dat puzzelwerk werd vandaag ruimschoots beloond !
Link naar de game (gratis online te spelen: ) http://facilitair.rocehv.nl (HTML5 !)
Meer info over gamelessen op school: www.gamescool.nl
Video Game Symphony No. 1 (Trombone Quartet):
Video Game Symphony No. 2 (Trombone Quartet):
Video Game Symphony No. 3 (Trombone Quartet):